پیش از ورود رسمی اوباما به کاخ سفید، هیلاری کلینتون رای اعتماد خود را از کمیته روابط خارجی سنای آمریکا برای در اختیار گرفتن پست وزارت خارجه دریافت کرد. این دو واقعه از آن جهت مورد توجه است که ایران یکی از مسائل مهم سیاست خارجی آمریکا را تشکیل می‌دهد. اطلاع از مواضع جدید آمریکا در رابطه با ایران یکی از دلایلی است که تحولات داخلی آمریکا را برای ایرانیان قابل توجه می‌کند.
در 30سال گذشته، آمریکا در برخورد با ایران موضوعاتی نظیر تحریم و محدود کردن ایران، تغییر رژیم و حمله نظامی را مورد بررسی قرار داده اما هیچ‌یک از این راه‌ها مؤثر واقع نشده است. اکنون باراک اوباما می‌خواهد راه جدیدی را در پیش بگیرد. او در مصاحبه آخر هفته‌اش، وعده موضع‌گیری جدید در قبال ایران را داد.
این درحالی بود که جورج بوش در آخرین کنفرانس خبری خود بار دیگر ایران و کره شمالی را خطرناک خواند. البته باراک اوباما هم در آخرین اظهاراتش پیش از ورود به کاخ سفید ضمن اشاره به ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش رو گفت در رویکرد تازه دولت او، تاکید هم بر احترام به مردم ایران است و هم روشن ساختن انتظارات از رهبران ایران. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران یک روز پس از این اظهارات باراک اوباما درباره رویکرد تازه وی در قبال تهران، گفت: ایران منتظر مشاهده تغییرات در دولت جدید آمریکاست.
مشخص نبودن سیاست رسمی و جدید آمریکا در برابر ایران باعث شده تا رسانه‌های گروهی آمریکا نیز درخصوص سیاست‌هایی که ممکن است در دولت اوباما راجع به ایران پیگیری شود گمانه زنی کنند.
تیم سیاسی اوباما در رابطه با ایران
روزنامه کریستین ساینس مونیتور در شماره 14 ژانویه 2009 (25 دی ماه) درباره احتمال مذاکره ایران و آمریکا نوشت: دولتمردان با تجربه آمریکا می‌دانند که چه زمانی و در کجا مذاکرات دشوار آغاز خواهد شد. آنها تا زمانی که انتظارات منطقی و مدنی شان برآورده نشود، اجازه نمی‌دهند رئیس‌جمهوری‌شان با ایران وارد گفت‌وگوی رودررو شود. قبل از اینکه هر نشانه‌ای از گفت‌وگو در سطح رئیس‌جمهوری آغاز بشود، اوباما باید توسط فرستادگان زبردست خود، سطح مذاکرات را بالا ببرد. گمان می‌رود که این شخص، وزیر امور خارجه جدید، هیلاری کلینتون باشد که زمانی گفته بود اگر ایران به اسرائیل حمله اتمی بکند، نابود خواهد شد.
رابرت گیتس هم هست که در سمتش به‌عنوان وزیر دفاع، ابقا شده است. او اظهارات شدید‌اللحنی علیه موقعیت ایران در عراق گفته است اما در عین حال طرفدار دیپلماسی و قدرت نمایی نرم قبل از حمله نظامی است. ویلیام برنز هم هست که نقش کلیدی در مذاکرات خلع سلاح اتمی کره شمالی داشت و به‌نظر می‌رسد کلینتون قصد دارد او را در سمت خودش به‌عنوان معاون وزارت امورخارجه ابقا کند.
این روزنامه ادامه می‌دهد: اوباما می‌تواند از شدت تحریم‌ها کم کند. این کار را می‌تواند با آزاد کردن سرمایه‌های ایران آغاز کند. می‌تواند پیشنهاد همکاری اقتصادی بدهد، می‌شود همکاری دیپلماتیک کرد، می‌توان مبادله ورزشی و فرهنگی انجام داد. سال گذشته آمریکا به تیم بسکتبال ایران اجازه داد برای بازی‌ها به یوتا و تگزاس بروند. آمریکا می‌تواند ارکستر سمفونی بزرگش را به ایران ببرد، در عوض هنرمندان ایرانی می‌توانند به آمریکا بروند. اوباما با شعار «تغییر» تبلیغ کرد. شاید الان زمان آن باشد که ببینیم آیا تغییری در روابط آمریکا و کشوری که نشان داده این قدرت را دارد که در منطقه به جنگ دامن بزند یا برای صلح تلاش کند، دیده می‌شود یا نه.
تماس مستقیم با ایران
روزنامه واشنگتن پست هم در شماره روز 14 ژانویه (25دی) خود از جلسه کمیته روابط خارجی سنا برای بررسی صلاحیت هیلاری کلینتون جهت تصدی پست وزارت امورخارجه گزارش داده و نوشته است: هیلاری کلینتون نامزد منتخب وزارت خارجه آمریکا در این جلسه با صحه گذاشتن بر ایجاد تغییر شگرف در سیاست خارجی دولت بوش، گفت که دولت آینده اوباما برای متقاعد ساختن ایران و تبدیل شدن به «یک بازیگر سازنده منطقه‌ای»، تماس مستقیم با ایران را دنبال خواهد کرد.
وی بر اتخاذ یک تماس فعال و دیپلماسی پویا صحه گذاشت؛ رویکردی که در تناقض چشمگیر با سیاست جورج بوش مبنی بر خودداری از تماس با کشورهایی است که پیش شرط‌های آمریکا درموردشان صدق نمی‌کند.
کلینتون تلویحاً گفت تلاش‌های بوش «راه به جایی نبرده» و تیم باراک اوباما «آماده اتخاذ نگرشی مثبت و کارآمد برای تماس با ایران» است. او در عین حال افزود: «ما تا زمانی‌که عملا روی این موضوع کار نکنیم، نمی‌دانیم موفق به کسب چه دستاوردهایی خواهیم شد.»
کلینتون در پاسخ‌های کتبی خود به سؤالات کمیته گفت حتی این احتمال وجود دارد که اوباما با رهبران ایران دیدار کند؛ دورنمایی که کلینتون خود حین رقابت‌های مقدماتی انتخابات ریاست‌جمهوری مورد استهزا قرار داده بود.
کلینتون در پاسخ کتبی خود آورده: «ما فقط برای گفت‌وگو پشت میز نمی‌نشینیم. ما مایل به پیش بردن دیپلماسی محکم و اصولی با رهبران ایران در زمان و مکان انتخاب شده هستیم... تنها و تنها به شرطی که... بتواند در خدمت پیشبرد منافع ایالات متحده باشد.»
مطالبی که دو روزنامه واشنگتن پست و کریستین ساینس مانیتور به نقل از هیلاری کلینتون وزیر خارجه جدید آمریکا در سنای این کشور عنوان کرده‌اند بخشی از اظهارات وی راجع به ایران است.
پیش شرط مذاکره با ایران
هیلاری کلینتون در بخش دیگری از سخنانش راه حلی را هم برای آغاز گفت‌وگوها میان ایران و آمریکا مطرح کرد. او ضمن پرداختن به مسائل ایران، ادعا کرد که آزادی رابرت لوین سان، مامور آمریکایی بازنشسته سازمان اف بی‌ای می‌تواند اولین گام برای بهبودی روابط با تهران تلقی شود.
رابرت لوین سان کسی است که گفته می‌شود از 9 مارس سال 2007 در جزیره کیش مفقود شده است. آمریکا مدعی است که او توسط ماموران ایران دستگیر شده و در یکی از زندان‌های ایران به سر می‌برد. ایران با رد این ادعا بارها تاکید کرده است که از سرنوشت این مامور آمریکایی بی‌اطلاع است.
اگرچه موضوع مفقود شدن لوین سان هیچ‌گاه جایگاه درخوری در روابط ایران و آمریکا پیدا نکرد و از اهمیت زیادی هم در رسانه‌ها برخوردار نشد اما این سؤال مطرح است که چرا کلینتون در نخستین قدم خواستار آزادی او شده است.
در کنار خبرها و اظهارات رسمی مقامات جدید کاخ سفید، خبرهای غیررسمی حاکی از آن است که اوباما دنیس راس را به‌عنوان مامور ویژه ایران انتخاب و معرفی خواهد کرد. دنیس راس کسی است که تا‌کنون با جورج بوش پدر و دیک چنی، معاون کنونی رئیس‌جمهوری آمریکا و نیز با افرادی مانند زلمای خلیل‌زاد، سفیر افغانی تبار آمریکا در سازمان ملل و همچنین فرانسیس فوکویاما، نظریه پرداز ژاپنی تبار آمریکا و نویسنده کتاب پایان تاریخ، همکاری داشته است. گفته می‌شود او در عین عمل گرایی، طرفدار نرمش و کوتاه آمدن در قبال ایران نیست.
زمان زیادی طول نخواهد کشید تا سیاست جدید آمریکا در قبال ایران مشخص شود؛ سیاستی که به‌نظر می‌رسد وابستگی چندانی به سرنوشت دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران هم ندارد.
